Winter

Volgens de Chinese maankalender begint de winter al in november. Bij ons staat 21 december 2021 als het begin van de winter, de kortste dag van het jaar en de dag van de winterzonnewende op het noordelijk halfrond. Wij gaan naar deze dag weer lichtere tijden tegemoet.

De winter valt onder het Water element dat ons uitnodigt om te reflecteren en om te herstellen zodat wij wijzer en vol energie aan de volgende periode kunnen beginnen. De koude, korte dagen nodigen ons uit om naar binnen te gaan om uit te rusten en om op te laden. Verder is het winterseizoen verbonden met de cyclus Opslag, de kleur Blauw/Zwart, de smaak Zout en is het gekoppeld aan de Nier meridiaan en de Blaas meridiaan. Beweeg met de winter energie, neem wat gas terug en maak het jezelf behaaglijk om reserves op te bouwen voor het nieuwe jaar.

Volgens de vijf elementenleer van de Traditionele Chinese Geneeskunde kunnen wij tijdens de seizoenen veel voor ons lichaam doen met voeding en met acupressuurpunten.

‘Het leven is mooi en het lichaam is een wonder.’

Maureen Kessing

Winter en het Water element

In de cyclus van de 5 elementen staat het Water element symbool voor de winter: de opslag. De kleur van de winter is zwart/blauw omdat niets meer groeit en bloeit. De smaak die daarbij hoort is zout. Bij het Water element hoort het orgaanstelsel van de nieren en het element heeft een relatie met de Nier meridiaan en de Blaas meridiaan.

Nier meridiaan

De Nier meridiaan is de opslagplaats van ouderlijke en erfelijke energie en ondersteunt het vermogen om vooruit te komen in het leven. De nieren zijn onze oerbron, het Qi-reservoir. De Nier meridiaan is verbonden met de lichamelijke groei, de geestelijke ontwikkeling en de geschiktheid tot voortplanting. Zij brengt balans in Yin en Yang en is het centrum van onze wil. De nieren zijn de stuwkracht van persoonlijke groei om veranderingen aan te brengen, grenzen te accepteren en onveiligheid te durven toelaten. Deze meridiaan beheerst onze wilskracht, de scheppingskracht en de emoties en bepaalt de karaktervastheid van een persoon, wat wij in de ander en in onszelf als positief of minder positief zien en hoe wij daarmee omgaan.

Verder wordt de Nier meridiaan in verband gebracht met angst, shock, emoties, teleurstelling en niet kunnen uiten, onzeker, weinig vertrouwen en achterdocht. Als de Nier energie uit balans is, kun jij je rusteloos en angstig voelen, doorzettingsvermogen missen en slaapproblemen hebben. Fysiek komt dit tot uiting in chronische vermoeidheid, vaak plassen, breekbare botten, keelpijn, dorst, stijfheid in de onderrug en oorsuizingen.

Blaas meridiaan

De Blaas meridiaan is verbonden met het onderbewuste en zij ondersteunt moed, wilskracht en daadkracht. De Blaas meridiaan vormt een opslagplaats voor de vitale energie voor het moment dat wij die nodig hebben. Zij bepaalt letterlijk en figuurlijk hoe wij overeind blijven en met onze voeten op de grond blijven staan. Deze meridiaan heeft met innerlijke overtuigingen te maken en geeft uitdrukking aan vrede en harmonie met jezelf.

Verder wordt de Blaas meridiaan in verband gebracht met controle over anderen willen hebben, schuldgevoelens, schaamte, onzekerheid, rusteloosheid, besluiteloos, wisselend, ongeduld en bang om anderen te kwetsen. Als de Blaas energie uit balans is, kun je achterdochtig zijn en last hebben van bezorgdheid. Fysiek komt dit tot uiting in blaasklachten, last van de knieën en van de rug, kramp in de benen en een strak gevoel in de kuiten en de achterkant van de benen.

Voeding – Water element – Nier energie

Het voedsel dat we elke dag eten heeft invloed op de balans van ons lichaam. De Chinese geneeskunde is van mening dat het menselijk lichaam en de gezondheid verband houden met het seizoen. Weersveranderingen kunnen het lichaam en de gezondheid beïnvloeden.

Elk type voedsel heeft zijn eigen unieke kenmerken. De oude Chinese geneeskunde heeft ontdekt dat voedingsmiddelen verkoelende of verwarmende eigenschappen hebben. Voedingsmiddelen worden ingedeeld in heet, warm, neutraal, verfrissend en koud. De verwarmende en verkoelende aard van voedsel wordt gebruikt om de Yin en Yang van het lichaam in evenwicht te brengen. De smaken zuur, bitter en zout zijn Yin en verkoelend, scherp en zoet zijn Yang en verwarmend.

De nadruk van de voeding in de winter wordt afgestemd op het Water element en de nier energie. Gebruik zoute en zwarte voedingsproducten. Zij versterken het waterelement. Producten met een zoute smaak kalmeren en zijn goed voor de spijsvertering. Combineer met zoute, bittere en verwarmende smaken voor een goede balans. Warme voedingsmiddelen bevorderen de bloedcirculatie. Vermijd koude voedingsmiddelen. Drink warme dranken.

Neem niet te veel zoute voedingsmiddelen. In alle seizoenen wordt gekookt met alle smaken, alleen de nadruk in de verschillende seizoenen ligt anders. De basis van het koken is de neutrale en de zoete smaak van het Aarde element die wordt aangevuld met de andere vier smaken en met groenten en fruit uit het seizoen.

Tips
Leg een warme kruik tegen de voeten.
Houd nek, schouder en achterhoofd warm. Draag warme kleding, muts of sjaal.

Ontbijt als een koning, lunch als een edelman en dineer als een bedelman. 

Voedingsmiddelen

Voedingsmiddelen worden ingedeeld in heet, warm, neutraal, verfrissend en koud en zijn onderverdeeld in drie thermische eigenschappen:
• Verkoelend voedsel (Yin) heeft een kalmerende werking, verwijdert warmte en gifstoffen, kalmeert het bloed en voedt de Yin.
• Verwarmend voedsel (Yang) heeft een activerend effect, verbetert bloedsomloop, verdrijft kou en verhoogt Yang en Qi van organen.
• Neutrale producten zijn niet verkoelend en niet verwarmend. Geschikt voor elk type lichaam.

Winter seizoensgroenten en fruit

Gebruik verse producten uit het seizoen. Roerbak in kokosolie, ghee, olijfolie of notenolie.

Winter acupressuurpunten

Het Winter element heeft een relatie met de Nier meridiaan en met de Blaas meridiaan.
De meridianen staan voor herstel, stilte, inzicht, wijsheid en vernieuwing. Stem je lichaam af op de winter energie door drukpunten van de Nier meridiaan en van de Blaas meridiaan te behandelen.

Blaas meridiaan, punt Bl-23.

• Dit punt geeft vertrouwen, versterkt de basiskracht – de Qi van het lichaam
• Punt ligt op de onderrug ter hoogte van de taille, vlak naast de wervelkolom. Wrijf met warme handpalen over dit gebied.
• Je kunt dit punt behandelen bij onrust, angst en wantrouwen, bij vermoeidheid en gebrek aan wilskracht.

Nier meridiaan, punt Ni-1.

• Dit punt brengt ontspanning zowel fysiek als mentaal, geeft verzachting en gronding.
• Punt ligt op de voetzool net onder de bal van de voet. Gebruik de duimen om met zachte druk of in cirkels dit punt te masseren.
• Je kunt dit punt behandelen bij onrust, het herstelt het bewustzijn en helpt bij ernstige angst of mentale ziekte.

Nier meridiaan, punt Ni-3.

• Dit punt brengt rust, overzicht en meer concentratie.
• Punt ligt tussen het dikste stuk van de enkel en de achillespees in. Gebruik de duimen om met zachte druk of in cirkels dit punt te masseren.
• Je kunt dit punt behandelen bij angst of onrust en het helpt bij onregelmatige menstruatie.

Wil je meer weten over de Traditionele Chinese Geneeskunde?

Bronnen:
De Grondslagen van de Chinese Geneeskunde, Giovanni Maciocia.
A Manual of Acupuncture, Peter Deadman & Maxin Al-Khafaji.
Voedingsmiddelen TCM, Jutta Koehler.
Acupressuurpunten, Lilian Kluivers, www.doinacademy.com